– Wypalenie i zmęczenie, prowadzące aż do japońskiego karoshi, czyli śmierci spowodowanej stałym przepracowaniem, jest znane w wielu krajach – zwraca uwagę Marek Skała, autor książki „Psychologia zmiany. Rzecz dla wściekniętych”.
Pośrednim potwierdzeniem powyższej obserwacji jest znana powszechnie i często przytaczana przy okazji wypalenia zawodowego anegdota o drwalach. Jeden z nich, najlepszy i najbardziej doświadczony, z czasem osiągał coraz gorsze wyniki swojej pracy, a roboty nie ubywało. Gdy podpowiadano mu, żeby naostrzył piłę, za każdym razem odrzucał propozycję, twierdząc, że nie może przerwać pracy z powodu nadmiaru obowiązków.
U podstaw syndromu
Ta barwna metafora zwraca uwagę na kilka zasadniczych kwestii dotyczących wypalenia zawodowego, z których część wydaje się kluczowa, przynajmniej we wstępnym rozpoznaniu problemu.
Jedną z nich jest właśnie nadmiar obowiązków i zadań, jakie powodują stres, a ten w konsekwencji może prowadzić na przykład do chronicznego znudzenia i obojętności. Praca, dającą wcześniej satysfakcję oraz szansę rozwoju, zaczyna być kojarzona wyłącznie z przykrym ciężarem, z jakim musimy zmagać się każdego dnia.
Jedna z definicji mówi ponadto, że syndrom wypalenia zawodowego jest swego rodzaju stanem wyczerpania cielesnego, duchowego lub uczuciowego, choć czasem wszystkie zjawiska mogą wystąpić jednocześnie. Pracownik, którego dotyczy opisywany problem, cierpi na utratę motywacji do działania, a jego efektywność systematycznie maleje. Konsekwencje dla pracodawcy są oczywiste i mogą nawet zakończyć się utratą dyscypliny w firmie oraz masowymi zwolnieniami.
Podłoże problemu
Jak twierdzą znawcy tematu, przyczyn wypalenia zawodowego należy przede wszystkim szukać w czynnikach występujących po stronie pracownika, choć i sytuacja w organizacji, której dana osoba jest częścią, nie jest bez znaczenia.
Najczęściej jednak za podłoże problemu naukowcy uważają choćby uczucie zawodu wobec samego siebie, złość i niechęć czy też nie zawsze uzasadnione poczucie winy. Wśród przyczyn wymienia się również trudności w kontrolowaniu i opanowywaniu własnych emocji oraz – bardzo często obserwowaną wśród pracowników działów handlowych – utratę nadziei, będącą konsekwencją braku wyników i sukcesów sprzedażowych.
Do uwarunkowań indywidualnych i osobowościowych, oprócz wymienionych wyżej, zwyczajowo zalicza się jeszcze przynajmniej kilkanaście innych przyczyn, ale co istotne, problem wypalenia zawodowego może dotyczyć każdego, a do tego obserwowany jest obecnie w zasadzie na każdym stanowisku. Należy o tym pamiętać, gdy tylko pojawią się niepokojące sygnały.
O tym, jak radzić sobie z wypaleniem zawodowym i co można zrobić, aby temu zapobiec, a także o kilku innych ciekawych kwestiach związanych z tematem przeczytasz w kolejnym wpisie. Już dziś zapraszamy do śledzenia naszego bloga.
Źródło:
M. Skała, Psychologia Zmiany. Rzecz dla wściekniętych
