Rotacja pracowników w Polsce utrzymuje się od ostatnich kilku lat na poziomie od 21 do 27%[i]. Aktywnie szuka pracy 13% Polaków. Najwięcej, w grupie wiekowej 25-34 lat. Kiedy pracownik zaczyna rozglądać się za nową pracą? Jakie sytuacje i sygnały sprawiają, że zaczyna myśleć o zmianie pracy?
Do najważniejszych powodów zmiany pracy, badani przez Randstad zaliczają lepsze warunki zatrudniania (39%), chęć zmiany (31%) oraz przekształcenia strukturalne w firmie (często oznacza to po prostu zwolnienie z inicjatywy pracodawcy – 28%).
Lepsze warunki zatrudnienia to zaś najczęściej nic innego jak finanse oraz dodatkowe benefity (w tym jakość biura, możliwości zdalnej bądź elastycznej pracy). Z analizy Sedlak&Sedlak „Satysfakcja zawodowa Polaków 2016” wynika, że jedynie 33% Polaków jest zadowolonych ze swojej pracy. Bardziej ci, których warunki pracy są lepsze (np. informatycy – 52%) czy pracownicy zarządu. Najmniej przedstawiciele takich branż jak produkcja, administracja, obsługa klienta, logistyka i zakupy i to właśnie te grupy zawodowe chętniej poszukują nowej pracy.
Kiedy pracownicy zmieniają pracę? Na jakie sygnały – z perspektywy pracownika – warto zwrócić uwagę?
- Zawodowe, czyli związane z pracą, karierą i pozycją zawodową.
- Osobiste, czyli związane z Twoim samopoczuciem i sytuacją rodzinno-społeczną.
- Sytuacyjne, czyli związane z rynkiem pracy i panującymi na nim trendami.
Sygnały związane z pracą i karierą (zawodowe)
Do najważniejszych powodów zmiany pracy należy zatrzymanie rozwoju kariery (rozumiane zarówno jako brak możliwości awansu pionowego, jak i poziomego) oraz brak zdobywania nowych umiejętności. Jeśli pracownik ma poczucie, że już wszystkiego się nauczył, nie ma w firmie nikogo o większej wiedzy z jego dziedziny, a zadania nie stanowią wyzwań i zaczyna się przy nich nudzić, to jest to najwyższy czas na to, by zmienić pracodawcę na takiego, który zapewni więcej wyzwań (np. większa organizacja, szerszy zakres stanowiska) bądź umożliwi przejęcie większej odpowiedzialności.
Brak satysfakcji z wynagrodzenia to również częsty powód zmiany pracy. Zwłaszcza w Polsce, w której tradycja podwyżek nie jest praktykowana w większości przedsiębiorstw. O ile globalnie na świecie przyczyny finansowe nie należą do najważniejszych powodów zmian pracy (wg. Badań instytutu Saratoga[ii], zaledwie 12% odejść jest motywowana finansami), to w Polsce jednak najłatwiej uzyskać wyższe wynagrodzenie nie poprzez system podwyżek we własnej firmie, lecz poprzez przejście do konkurencji. Z analizy firmy Antal wykonanej na początku 2017 roku, 23-procentowej podwyżce oferowanej przez konkurencję za zmianę pracy, nie oparłby się prawie nikt[iii].
Bardzo ważnym sygnałem, który powinien skłonić do rozważenia zmiany pracy, jest brak docenienia. Może on przejawiać się na różne sposoby (od braku wspomnianych podwyżek, przez ignorowanie opinii pracownika, przypisywanie innym jego zasług, po niewłączanie go w pracę zespołu czy firmy). W takiej sytuacji jedynym rozwiązaniem jest zmiana pracy, bo brak uznania najczęściej jest kwestią kultury organizacyjnej firmy (w której się tego uznania nie promuje) oraz mentalności i podejścia przełożonego.
Sygnały związane z życiem osobistym
Wypalenie zawodowe to najczęstszy powód zmiany pracy związany z czynnikami osobistymi. Wiąże się on wprawdzie z warunkami pracy (np. wypalenie przez zmęczenie), zakresem zadań (wypalenie przez znudzenie) czy brakiem perspektyw rozwoju (wypalenie przez zasiedzenie), ale ma charakter bardzo osobisty.
Sygnałem do zmiany pracy może być też somatyzacja, czyli pochodzące z ciała impulsy, które są przejawem nieuświadomionego napięcia i lęku. Pracownik odczuwa wtedy pogorszenie stanu fizycznego, miewa duszności, omdlenia, pojawiają się bóle brzucha i głowy (o tyle charakterystyczne, że często występują np. w niedzielę wieczorem bądź jedynie w godzinach pracy). Przy somatyzacjach należy przyjrzeć się ich powodom. Niekiedy można je wyleczyć bez zmiany pracodawcy (np. usuwając z zakresu zadań pracownika najbardziej stresujące go elementy), ale często lekarstwem będzie jedynie zmiana pracy.
Pogorszenie się jakości życia osobistego to kolejny sygnał, jaki warto wziąć pod uwagę, bo przyczynami takich trudności jak zwiększenie się ilości konfliktów w rodzinie, apatia czy problemy w życiu seksualnym mogą być również kwestie zawodowe.
Sygnały sytuacyjne
Zmiany na rynku pracy
Spadek bezrobocia, nowe firmy w okolicy, otwartość firm na pracę zdalną (jeśli Twój zawód pozwala na taką opcję) – to wszystko powoduje zmianę „układu sił” na rynku pracy i otwiera pracownikowi nowe możliwości. Nie jest to jeszcze sygnał tego, że pracę zmienić trzeba, ale … warto się rozejrzeć.
Duża rotacja w zespole
Jeśli nagle koledzy zaczynają odchodzić z pracy, to warto zainteresować się powodami. Możliwe, że wiedzą o czymś, o czym Ty nie wiesz (np. planowana restrukturyzacja, przejęcie przez inną firmę) bądź na rynku pojawił się nowy, oferujący lepsze warunki gracz. To, że wiele osób odchodzi, nie znaczy, że trzeba w owczym pędzie za nimi podążać (często można więcej zyskać zostając).
Niekiedy kilka sygnałów się na siebie nakłada (np. ze względu na zmiany rynku i podwyżki w branży pracownicy dostrzegają to, że mogliby zarabiać więcej), a z reguły bywa tak, że dopiero kilka sygnałów stanowi wyraźną przesłankę do tego, by pracę jednak zmienić. Warto jednak słuchać siebie i swojego otoczenia. Interpretować sygnały, zwłaszcza te nieoczywiste (jak wypalenie zawodowe czy znudzenie pracą). Z perspektywy pracodawcy, warto zaś być świadomym tego, co skłania pracowników do zmiany pracy.
Źródła:
[i] Badania Instytut Badawczy Randstad – Monitor Rynku Pracy
[ii] https://www.hbrp.pl/b/trend-prawdziwe-przyczyny-odchodzenia-z-pracy/Nq3REXLj
[iii] http://www.regiopraca.pl/portal/rynek-pracy/wiadomosci/podwyzka-o-23-proc-sklonilaby-niemal-kazdego-pracownika-do-zmiany-pracodawcy
