Budowanie efektywnego zespołu to najtrudniejsze zadanie każdego menedżera. Jakie informacje pomagają mu w tworzeniu skutecznego w działaniu teamu? Co powinien wiedzieć o swoich podwładnych i całej grupie, by móc skutecznie z nimi pracować?
Indywidualne kompetencje i style przetwarzania informacji każdego członka zespołu
Każdy zespół zbudowany jest z pojedynczych osób. Dobry kierownik powinien o każdej osobie z zespołu wiedzieć:
- jakie ma ona ma kompetencje,
- jakie ma umiejętności,
- jakie są jej podstawowe cechy osobowości,
- jak przetwarza informacje i w oparciu o jakie bodźce działa,
- co ją motywuje do pracy, jakie są jej potrzeby rozwojowe.
Te informacje zdobywa się zarówno podczas rekrutacji, obserwacji pracy pracownika, jak i za pomocą różnych narzędzi, które można stosować już w trakcie pracy (np.: analiza stylu myślenia i działania Fris, Development Center).
Posiadaną o członkach zespołu wiedzę warto aktualizować i weryfikować, bo sposób działania, kompetencje czy motywacje mogą się z czasem zmieniać.
Role w zespole i ich wzajemny wpływ
Zespół jest czymś więcej niż sumą jego elementów składowych. Oznacza to, że pracując w zespole, poszczególne osoby wpływają na siebie nawzajem, co tworzy nową jakość. To dzięki współpracy pomiędzy różnymi osobami w zespole może dojść do fuzji wiedzy i wzrostu efektywności. W budowaniu zespołu liczy się nie tylko wiedza i umiejętności, jakie wnoszą jego członkowie, ale również ich osobowości, które powodują, że przyjmują oni określone role w zespole.
Autorem teorii ról zespołowych jest Meredith Belbin. Opisał on 9 funkcjonujących w zespole ról. Każdy człowiek, ze względu na swoje cechy osobowości, ma tendencję do wchodzenia w 2-3 role (to, która będzie dominować, w dużym stopniu zależy od tego, w jakie role wchodzą inni członkowie zespołu). O efektywności teamu decydować ma nie tylko to, jakie kompetencje mają jego członkowie, ale również to, w jakie role wchodzą w trakcie pracy. Przykładowo, zespół złożony z kilku osób, z których u każdej rolą dominującą jest lider, nie miałby szans powodzenia, bo członkowie marnotrawiliby czas na ustalaniu, kto ma władzę, a nie byłoby nikogo, kto realizowałby zadania.
Dla kierownika wiedza na temat tego, jakie role już w zespole ma, jakich potrzebuje, by zespół był skuteczny oraz jakich ról szuka u kolejnych kandydatów do pracy, jest kluczowa. Dopiero mając ją, można budować zespół, który efektywnie będzie sobie radził z celami, jakie się przed nim stawia.
Etap formowania się zespołu – proces grupowy
Każdy zespół, który ma jeden wspólny cel oraz lidera, przechodzi przeobrażenia w ramach tzw. procesu grupowego. W ramach tych przeobrażeń zespół z garstki ludzi, którzy się nie znają i nic o sobie nie wiedzą, staje się gotowym do działania, zżytym i współpracującym zespołem, który może stabilnie realizować wyznaczone cele. Oczywiście nie zawsze jest tak różowo. Niektóre fazy procesu grupowego są dość burzliwe i może w ich trakcie dojść do rozpadu zespołu, a wszystko zacznie się od nowa.
Lider nie może powstrzymać procesu grupowego. Jest to coś, co po prostu musi nastąpić. Jednocześnie jego postawa, zachowanie i podjęte działania mogą ułatwiać zespołowi przejście przez kolejne fazy bądź hamować przejście. Dlatego tak ważne jest, by menedżer zespołu wiedział, na jakim etapie obecnie znajduje się jego zespół (w jakiej jest fazie), jakie wyzwania na niego czekają i jak może pomóc swoim podwładnym w budowie stabilnej, mocnej grupy. Wiedza na temat aktualnego etapu rozwoju zespołu pomaga też samemu liderowi. Zachowanie podwładnych w niektórych fazach rozwoju zespołu (zwłaszcza w fazie kryzysu odpowiedzialności, kiedy członkowie zespołu tracą motywację i narzekają, oraz w fazie ataku na lidera, kiedy pojawiają się ostre ataki personalne) może być dla przełożonego bardzo trudne. Rozumienie mechaniki procesu grupowego pozwala pozytywnie przejść wszystkie fazy i doprowadzić zespół do stanu, w którym dominuje współpraca i wzajemne zrozumienie.
Wiedza o zespole nie jest czymś, co jest oczywiste i wynika z samego kierowania ludźmi. To proces ciągłego zdobywania i uzupełniania informacji, które pozyskuje się na każdym etapie pracy z zespołem. Od momentu rekrutacji jego członków, przez obserwację ich pracy i współpracy w codziennych zadaniach, aż po wiedzę czerpaną z nieformalnych spotkań czy zachowania na przerwach. Im jest pełniejsza, tym łatwiej i lepiej można zarządzać pracą zespołu oraz dbać o to, by był silny i efektywny.
Sprawdź, jakie możliwości daje analiza stylu myślenia i działania FRIS.
